تغییرپذیری درون رگباری ضریب تغییرات حجم رواناب و هدررفت خاک طی تکرارهای شبیه‌سازی باران و فرسایش خاک

Authors

Abstract:

بررسی تغییرپذیری درون‌رگباری خصوصیات رواناب و هدررفت خاک به‏عنوان دو مقولۀ مهم فرایندهای هیدرولوژیکی، می‏تواند برای تصمیم‏گیری و فهم بهتر پاسخ‏های هیدرولوژیکی به متخصصان کمک کند. حال آنکه این مقوله در جهان و به‏ویژه کشورهای در حال توسعه کمتر مورد توجه بوده است. بنابراین، مطالعۀ حاضر برای ارزیابی اثر شیب‏ها و شدت‏های مختلف بارندگی بر تغییرپذیری درون‌رگباری ضریب تغییرات حجم رواناب و هدررفت خاک در سه تکرار برنامه‏ریزی شد. بدین‌منظور آزمایش‏ها در شبیه‏ساز باران و در پلات فرسایش خاک 6 در 1 متر با عمق 5/0 متر و در شیب‌های 5، 15 و 25 درصد و شدت‏های باران 30، 60 و 90 میلی‏متر بر ساعت روی یک نمونۀ خاک جمع‏آوری‌شده از مراتع حوضۀ آبخیز کجور در شمال ایران انجام پذیرفت. نتایج بیان‌کنندۀ روند افزایشی ضریب تغییرات درون‌رگباری حجم رواناب و هدررفت خاک با افزایش شدت بارندگی در شیب 5 و 15 درصد بود. در حالی ‏که هیچ روندی با افزایش شیب در شدت‏های مختلف بارندگی برای ضریب تغییرات درون‌رگباری حجم رواناب و هدررفت خاک غیر از ضریب تغییرات هدررفت خاک در شیب‏های مختلف در شدت بارندگی 90 میلی‏متر بر ساعت مشاهده نشد. همچنین کمترین و بیشترین مقدار میانگین ضریب تغییرات درون‌رگباری حجم رواناب به‏ترتیب 80/4 و 10/17 و برای هدررفت خاک 28/17 و 96/87 درصد مشاهده شد. یافته‏های این پژوهش بر ضرورت لحاظ تغییرات درون‌رگباری متغیرهای رواناب و هدررفت خاک در تکرارهای مختلف و متناسب با شدت بارندگی و شیب در تحلیل فرایندهای حاکم بر سامانۀ آبخیز تأکید دارد.      

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر مقدار رطوبت اولیه خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک در بافت های مختلف، تحت باران شبیه سازی شده

مقدار رطوبت خاک سطحی، نقشی مهم و مؤثر در تولید رواناب و هدررفت خاک به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک دارد. به­همین ­منظور آزمایشی با هدف تعیین اثر رطوبت اولیه بر رواناب و هدررفت خاک در دو بافت خاک (لومی، لوم­رس­شنی) در زمینی بکر در محدوده دانشگاه زنجان با چهار سطح رطوبت اولیه (یک، چهار، هفت و 10 روزه) انجام شد. آزمایش صحرایی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادقی در ابعاد کرت (80 × 60سانت...

full text

تعیین مقدار بهینه کمپوست دامی به منظور مهار کردن رواناب و هدررفت خاک تحت باران شبیه سازی شده

با توجه به اینکه خاک زیادی از سطح آبخیز، توسط عوامل فرسایشی از دسترس خارج می­گردد. کاربرد روش­های مدیریتی برای مهار کردن هدررفت خاک لازم است. بنابراین، استفاده از افزودنی­های قابل دسترس، اقتصادی و دوست­دار محیط­زیست می­تواند در مهار کردن رواناب و هدررفتن خاک راه­کار مناسبی باشد. از طرفی، حفاظت آب و خاک نیازمند به تعیین مقدار بهینه­ی افزودنی­های خاک است تا علاوه بر کاهش هزینه­ها از آلودگی­های آب...

full text

تغییرپذیری مکانی رواناب و فرسایش خاک و ارتباط آنها با پوشش گیاهی و خصوصیات خاک

فرآیند تبدیل بارندگی به رواناب در سطح یک حوزه آبخیز پیچیده بوده و دارای تغییرپذیری مکانی و زمانی است. ثابت شده است که نه تنها الگوهای بارش در زمان و مکان خیلی متغیر است، بلکه پارامترهای خاک مسئول تولید رواناب مثل ظرفیت نفوذ، رطوبت خاک و استحکام نیز خیلی متغیر است. در این پژوهش تغییرپذیری مکانی رواناب و فرسایش خاک و ارتباط آنها با پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مرتع نشو استان مازندران، انجام شده اس...

15 صفحه اول

تغییرپذیری فرسایش پاشمانی از تندی شیب و ویژگی‌های خاک

خاک­های مناطق خشک و نیمه ­خشک به‌شدت تحت تأثیر تجمع نمک­ها به‌ویژه گچ و کربنات­ها هستند. خاک‌های این مناطق ذاتاً مواد آلی کم و ساختمان ناپایداری دارند. به‌علاوه پوشش گیاهی طبیعی سطح خاک­ها ضعیف و سطح خاک در معرض عوامل فرساینده به‌ویژه ضربه قطرات باران قرار دارد. این پژوهش به‌منظور بررسی میزان فرسایش پاشمانی در ارتباط با درجه شیب در خاک­های با خصوصیات مختلف انجام گرفت. در این راستا 12 نوع بافت خا...

full text

هدررفت خاک در شیارها و تغییرات زمانی آن طی بارندگی در خاک های با بافت مختلف

فرسایش شیاری فرآیند جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط جریان متمرکز روان­آب بر روی دامنه­ شیب­دار است. این فرسایش نقشی مهم در هدررفت خاک در دامنه­ها دارد. ویژگی­های مختلف خاک با تأثیر بر مقاومت آن در برابر ضربه قطرات باران و تنش برشی روان­آب، بر گسترش فرسایش شیاری اثر می­گذارند. هدف از این آزمایش، بررسی فرسایش شیاری در خاک­های با بافت­ مختلف و تعیین تغییرات زمانی آن طی بارندگی بود. برای این منظور ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 1

pages  191- 199

publication date 2017-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023